Mirosław Kańtoch
1928-2007
profesor zwyczajny
w Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie,
wirusolog
W dniu 5 maja 2007,
zmarł prof. zw. dr hab. med. Mirosław Kańtoch, członek rzeczywisty
Polskiej Akademii Nauk, wybitny wirusolog, twórca współczesnej
wirusologii polskiej, ekspert WHO ds. wirusologii lekarskiej,
inicjator i główny wykonawca programów naukowych wspólnie z Center
for Disease Control w Atlancie, poświęconych
zakażeniom wirusowym społecznym znaczeniu w Polsce.
Mirosław Kańtoch urodził się 13.01.1928
roku w Sosnowcu, studiował na Wydziale
Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu, gdzie w 1951 roku uzyskał
dyplom lekarza medycyny. Był uczniem, a następnie asystentem prof. Ludwika
Hirszfelda. Pracę doktorską, której promotorem był prof. Henryk
Makower, obronił na AM we Wrocławiu w 1956 roku uzyskał stanowisko
adiunkta równolegle w Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej AM i w
Zakładzie Wirusologii Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej
PAN. W 1956 roku zorganizował Pracownię Mikroskopii Elektronowej,
której był kierownikiem przez blisko 10 lat. W 1961
roku, w wieku 33 lat, przedstawił pracę habilitacyjną oraz zdał
kolokwium, a następnie wyjechał na stypendium z Fundacji
Rockefellera do Baltimore, gdzie pracował pod
kierownictwem prof. F.B. Banga. W swoich opowiadaniach prof. Kańtoch
zawsze wymieniał nazwiska profesorów L. Hirszfelda,
H. Makowera i F.B. Banga
jako swoich nauczycieli, a zdjęcia tych trzech profesorów zawsze
wisiały w jego gabinecie.
Trzy lata po powrocie z USA, w 1965
roku, prof. M. Kańtoch został przeniesiony służbowo przez Ministra
Zdrowia do Warszawy, na stanowisko kierownika Zakładu Wirusologii w
Państwowym Zakładzie Higieny, które zajmował do 2000 roku.
Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał
w 1970 roku, profesora zwyczajnego w 1978 roku, zaś w 1986 został
kolejno członkiem korespondentem PAN oraz w 1994 na członkiem
rzeczywistym PAN.
Prof. M. Kańtoch brał udział w pracach
szeregu Komitetów w PAN, między innymi Komitetu Mikrobiologii,
Komitetu Immunologii, Komitetu Ekologii Człowieka, Komitetu
Etiopatogenezy, Komitetu Immunologii i Etiopatogenezy Zakażeń
Człowieka. Był członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa
Mikrobiologów, Towarzystwa Epidemiologów, Mikrobiologów i Lekarzy
Chorób Zakaźnych im. Il. Miecznikowa w Rosji, członkiem zagranicznym
New York Academy of Science, członkiem zwyczajnym Towarzystwa
Naukowego Warszawskiego, Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i
Lekarzy Chorób Zakaźnych, członkiem zespołu ekspertów Światowej
Organizacji Zdrowia.
Prof. M. Kańtoch zasiadał w Radach
Naukowych wielu instytutów naukowych, m.in. Instytutu Immunologii i
Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda PAN, Instytytu
Hematologii i Transfu-zjologii, Państwowego Zakładu Higieny,
Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii. Był członkiem
komitetów redakcyjnych szeregu czasopism naukowych m.in.:
Przeglądu Epidemiologicznego, Postępów Mikrobiologii,
Medycyny Doświadczalnej i Mikrobiologii,
Postępów Higieny i Medycyny Doświadczalnej, Polish Journal
of Microbiology oraz członkiem
międzynarodowego komitetu redakcyjnego Acta Virologica.
Prof. M. Kańtoch włożył wielki wkład w
rozwój badań naukowych dotyczących etiopatogenezy, immunologii i
immunoprofilaktyki zakażeń wirusowych. Na szczególną uwagę zasługuje
Jego wkład w badania nad bezpieczeństwem,
skutecznością i rozpowszechnieniem szczepień przeciwko wirusowi
polio, odry i różyczki oraz badania, w tym czasie pionierskie, nad
teratogennym działaniem wirusa różyczki jak również występowaniem
wad wrodzonych spowodowanych zakażeniem matek w okresie ciąży innymi
wirusami takimi jak wirus cytomegalii, herpes simpłex (opryszczki
wargowej) varicella zoster (ospy wietrznej i półpaśca). Kontynuując
dzieło prof. Feliksa Przesmyckiego, prof. M. Kańtoch stał się
współtwórcą polskiej wirusologii lekarskiej.
Wspomniane powyżej badania znajdują
udokumentowanie w ponad dwustu pracach doświadczalnych,
kilkudziesięciu doniesieniach zjazdowych, których Prof. M. Kańtoch
jest autorem lub współautorem.
Profesor jest również autorem szeregu
monografii oraz kilku wydań podręcznika „Wirusologia Lekarska"
przeznaczonego głównie dla studentów i lekarzy
medycyny.
Wspominając prof. M. Kańtoch a, nie
można pominąć jego działalności dydaktycznej. My, pracownicy Zakładu
Wirusologii PZH, pamiętamy Profesora przede wszystkim jako opiekuna,
promotora prac doktorskich oraz Osobę, która nas inspirowała i
wymagała przygotowania prac habilitacyjnych. Profesor był promotorem
20 prac doktorskich, z których 17 wyszło z Zakładu Wirusologii PZH,
a 3 doktoraty pochodzą z okresu Jego pracy we Wrocławiu. Pamiętamy
Profesora jako Osobę bardzo wymagającą, wiedzieliśmy jednak, że w
każdym przypadku możemy liczyć na jego pomoc, opiekę i obronę.
Pracownicy Zakładu Wirusologii Państwowego
Zakładu Higieny
|