SYSTEMY KOMUNIKACJI MIĘDZYKOMÓRKOWEJ
BAKTERII GRAM-UJEMNYCH I ICH ZNACZENIE
W EKSPRESJI CECH FENOTYPOWYCH
Dorota Stańkowska1, Wiesław Kaca1,2
1Instytut Mikrobiologii i Immunologii, Zakład Immunobiologii
Bakterii,
Uniwersytet Łódzki ul. Banacha 12/16, 90-237 Łódź
2Instytut Biologii, Zakład Mikrobiologii, Akademia Świętokrzyska ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce, e-mail:
wkaca@pu.kielce.pl, dorunieczka@icqmail.com
1. Wstęp. 2. Budowa chemiczna i biosynteza acylowanych laktonów homoseryny (acyl-HSL), przekazywanie sygnału poprzez acyl-HSL. 3. Wybrane przykłady regulacji ekspresji genów oraz efektów fenotypowych powodowanych działaniem pochodnych laktonów homoseryny. 4. Znaczenie substancji sygnałowych w tworzeniu biofilmów bakteryjnych. 5. Podsumowanie
Gram-negative bacteria cell to cell signalling systems and their importance in the expression of the phenotypic features
Abstract: The expression of bacterial phenotype depends on the number of cells. That phenomenon is termed as quorum sensing. The quorum sensing is regulated by the freely diffusing, low molecular mass components. The Gram-negative bacteria utilize the derivatives of the homoserine lactones (acyl-HSL). The acyl-HSL are composed of homoserine lactone and fatty acids of different lengths. Acyl-HSL by binding regulatory proteins influence bioluminescence of
Vibrio fisheri roods. In many cases the quorum sensing systems are multilevel, e.g.
Pseudomonas aeruginosa (las, rhl, PQS - 2-heptyl-
3-hydroxy-4-quinolone). The P. aeruginosa quorum sensing is responsible for the production of such pathogenic agents as toxins (exotoxin A), proteases (elastase, LasA protease and alkaline protease), polysaccharides and hemolysins (rhamnolipid and phospholipase). The listed pathogenic factors are responsible for complications in patients suffering from cystic fibrosis (CF). The features of fitopathogenic bacteria (Agrobacterium tumefaciens,
Burkholderia cepacia, Ervinia carotovora) and biofilm formation are also regulated by acyl-HSL.
1. Introduction. 2. Chemical structure and biosynthesis of acylated homoserine lactones (acyl-HSL), the role of acyl-HSL in signalling. 3. Examples of gene expression and phenotypic features regulated by acylated homoserine lactones. 4. The importance of signal substances in the processes of biofilm formation. 5. Conclusions
Słowa kluczowe: bakterie Gram-ujemne, biofilm, laktony homoseryny, quorum sensing
Key words: Gram-negative bacteria, biofilm, homoserine lactanes, quorum sensing
Praca współfinansowana przez grant KBN (P04A) oraz przez
Akademię Świętokrzyską (BS 2004), Kielce.
|
