|
Piotrusia
poznałem w 1974 roku, kiedy jako młody asystent uczestniczył w
przyjęciu
mnie do pracy w Zakładzie Mikrobiologii Farmaceutycznej
Akademii Medycznej w Warszawie. Wesoły, energiczny, towarzyski, szybki i
wspaniale zorganizowany w pracy
laboratoryjnej, błyskotliwy, obdarzony doskonałą pamięcią. Te cechy jego charakteru sprawiały, że pomimo rosnącego lawinowo natłoku
informacji, z łatwością
śledził postęp badań naukowych w interesujących Go
dziedzinach i tematyce
- prawie do samego końca swych dni. Bacillus subtilis,
Streptococcus sanguis, kompetencja i transformacja,
plazmidy bakteryjne - to jego „ukochane tematy".
Zdobytą wiedzę potrafił znakomicie wykorzystać w badaniach własnych
oraz dzielić się nią z
innymi. Piotruś był zresztą urodzonym mówcą i dydaktykiem.
Nauczał z przyjemnością, podchodząc do tych zajęć bardziej jak
do hobby, niż do obowiązku.
Miał osobowość przywódcy, ale akceptował także racje
innych. Był tolerancyjny dla innych, ale bardzo wymagający
dla siebie. Praca była Jego drugim domem, chociaż często miewałem
wrażenie, że jest pierwszym. Domowa, rodzinna atmosfera,
jaką stwarzał w laboratorium, powodowała, że z przyjemnością
pracowało się z Nim czy obok Niego.
Pierwsze
szlify naukowe Piotruś zdobywał najpierw na Uniwersytecie
Warszawskim,
gdzie studiował na Wydziale Biologii (1965-1970),
specjalizując się w mikrobiologii
i genetyce pod kierunkiem takich sław, jak prof. W.
Kunicki-Goldfinger i
prof. W. Gajewski. Te korzenie biologa z UW przejawiały się w
Jego późniejszej działalności
naukowej i dydaktycznej - współpracował ze swoimi
Nauczycielami i nauczał liczne rzesze studentów zarówno z UW, jak i Akademii
Medycznej w Warszawie.
Z ochotą przyjmował zaproszenia do wygłoszenia wykładów również
na innych uczelniach, kursach czy tzw. „szkołach
letnich".
Swoją
właściwą przygodę z Nauką rozpoczął na Akademii Medycznej
(1970-1992), w Zakładzie
kierowanym przez prof. W.T. Dobrzańskiego. Tutaj realizował
swoje projekty naukowe, uczestnicząc w kolejnych programach finansowanych
przez Komitet Nauki i Techniki, uzyskując stopień doktora nauk
przyrodniczych oraz stanowisko
adiunkta (1979). W tym okresie pełnił też funkcję sekretarza
redakcji i członka Komitetu Redakcyjnego czasopisma Postępy
Mikrobiologu.
Kariera
naukowa Piotrusia nabrała tempa, kiedy wrócił ze swojego
pierwszego stażu naukowego na
Uniwersytecie Rochester (1980-1981). Stał się nieformalną „prawą ręką" ówczesnego Kierownika Zakładu, prof. W.T.
Dobrzyńskiego. Zintensyfikował współpracę zagraniczną
z tak znanymi naukowcami i ich zespołami, jak prof.
T.A. Trautner (Max-Planck-Institut fur Molekulare Genetik, Berlin,
Germany) oraz prof. G. Yenema (Rijksuniveristeit te Groningen,
Yakgroep Genetika, Haren, The Netherlands), a później
z prof. M. Espinosą (Centro de Investigaciones Biologicas,
Consejo Superior de Investigaciones Cientificas, Yelaząuez, 144,
E-28006 Madrid, Spain) i prof.
J.C. Alonso (Department of Microbial Biotechnology, Centro Nacional
de Biotecnologia, Consejo Superior de Investigaciones
Cientificas, Madrid, Spain). W ramach współpracy z prof.
T. Trautnerem Piotruś odbył kilkanaście
krótkoterminowych staży naukowych w Max-Planck Institut fur
Molekulare Genetik, Berlin, RFN (1982-99), a współpraca
ta przerodziła się w serdeczną przyjaźń dwóch Wielkich
Naukowców.
Piotruś
był też stypendystą Fulbrighta (Senior Fulbright Fellowship -
1986/87) w laboratorium
prof. J.C. Rabinowitza (Department of Molecular and Celi
Biology, University of California, Berkeley, USA). Również
i ten Jego pobyt zagraniczny przerodził się w długo trwałą
przyjaźń. Piotruś łatwo i trwale zjednywał sobie ludzi swoją
osobowością, ale również i tym, że potrafił słuchać i
słyszeć innych.
W
roku 1992 Piotruś wraz z grupą swoich doktorantów przechodzi do
IBB PAN, gdzie
w ramach Zakładu Biochemii Drobnoustrojów, kierowanego
przez prof. M. D.
Hulanicką, rozwija badania nad plazmidami bakterii
gramdodatnich, uzyskując
tytuł doktora habilitowanego i stanowisko docenta (1996). Rozwój
biologii molekularnej
oraz pojawianie się nowoczesnych technik sekwencjonowania DNA i
bioinformatyki sprawiają, że Piotruś koncentruje badania
swojego zespołu na genomice
bakteryjnej, a w szczególności porównawczej i
funkcjonalnej genomice plazmidowej.
W
roku 2000 obejmuje stanowisko kierownika Zakładu Biochemii
Drobnoustrojów, a od 1996 Dyrektora ds. naukowych IBB PAN.
Na tym stanowisku aktywnie uczestniczy
i tworzy politykę kadrową, naukową i międzynarodową
Instytutu. Jest
promotorem rozwoju tematyki badawczej dotyczącej genomiki
plazmidowej, proteomiki i globalnej analizy ekspresji genów, również
w ujęciu ewolucyjnym. Uczestniczy aktywnie w naukowych
programach krajowych i międzynarodowych, kształci studentów
i młodych pracowników naukowych, pomaga „usamodzielniać
się" dojrzałym naukowo badaczom. I żałuje, że
przepiękny i ekscytujący czas eksperymentowania przeminął.
Ten
okres Jego działalności naukowej był niezwykle aktywny. Piotruś
był Członkiem
wielu Rad i Komitetów Naukowych, jak: Rada Naukowa Instytutu
Biochemii i Biofizyki PAN, Rada
Naukowa Centralnego Laboratorium Surowic i Szczepionek, Rada
Międzywydziałowego Studium Biotechnologii SGGW, Komitet
Biotechnologii przy Prezydium
PAN, Komitet Mikrobiologii PAN, Komitet Sterujący Programu
European Science Foundation: "Integrated Approaches in
Functional Genomics", a
ponadto był kierownikiem lub głównym wykonawcą 8 projektów
badawczych - 4 krajowych
i 4 międzynarodowych.
Działalność
naukową Piotrusia zwieńcza ponad 30 prac badawczych, w tym 20 opublikowanych
w czasopismach z Listy Filadelfijskiej, o łącznym Impact
Factor 76,5.
Piotruś
wypromował wielu magistrów, zarówno z Uniwersytetu
Warszawskiego, Akademii
Medycznej w Warszawie oraz SGGW oraz 3 doktorów.
Dzień
11 czerwca 2004 zakończył karierę naukową jak i cierpienia
fizyczne oraz psychiczne
Piotra. Straciliśmy Wspaniałego Przyjaciela, Szefa, Nauczyciela
- pozostanie On w naszych myślach i działaniach.
doc.
dr hab. Jacek Bardowski
Instytut Biochemii i Biofizyki PAN
|
